Werken van houten vloeren
Als je thuis of op de zaak een houten vloer hebt liggen, dan heb je het vast al eens gemerkt: de vloer krimpt en zwelt gedurende het jaar. Het krimpen en zwellen van houten vloeren wordt ook wel het ‘werken van hout’ genoemd en komt door veranderingen in de relatieve luchtvochtigheid in de ruimte.
De snelheid van het krimpen en zwellen en de mate waarin het gebeurt, is onder andere afhankelijk van de houtsoort. Eikenhouten vloerdelen in de vorm van lamelparket zijn bijvoorbeeld goed bestand tegen krimpen en zwellen.
Wanneer krimpt het hout?
Als het hout het zogenoemde ‘vezelverzadigingspunt’ heeft bereikt en nog meer vocht kwijtraakt, dan wordt het vocht uit de celwanden onttrokken, met als gevolg dat het hout vervormt en krimpt.
Wanneer zwelt hout op?
Als het hout onder het vezelverzadigingspunt komt en vervolgens vocht opneemt, gaat het hout zwellen.
Het vezelverzadingspunt in hout
Het krimpen en zwellen van het hout komt alleen onder het verzelverzadigingspunt voor. Daarom blijft het hout qua omvang gelijk, zolang de grens van het vezelverzadigingspunt niet is bereikt.
Het verzadingspunt is overigens niet voor alle houtsoorten hetzelfde. Meestal ligt het punt tussen de twintig en zesendertig procent. Bij de productie van houten vloeren is het belangrijk om bij het drogen van het hout rekening te houden met de gemiddelde relatieve vochtigheid in de omgeving waarin de vloer komt te liggen. Op die manier kan grote krimp worden voorkomen.
Welke kant werkt het hout op?
Het werken van het hout gebeurt niet gelijkmatig in alle richtingen. Zo is het krimpen in de lengterichting (lees: in de richting van de vezels) van de planken vaak minimaal. Echter, loodrecht op de vezelrichting is het een ander verhaal en werkt het hout meer.
Zwaarder hout krimpt vaak meer dan lichte houtsoorten. Ook andere eigenschappen van het hout, zoals de onregelmatigheden en de groeispanningen, beïnvloeden de mate waarin het hout werkt. Daarnaast zijn er externe factoren die de werking beïnvloeden, met als belangrijkste factor het seizoen.
Gedurende de verschillende seizoenen krimpt en zwelt het hout naar gelang de veranderingen in de relatieve luchtvochtigheid. Wellicht heb je dit ook al eens opgemerkt bij de deuren in huis die in de vochtigere seizoenen iets klemmen en tijdens drogere periodes soepel open en dicht gaan.
Houten vloeren leggen en luchtvochtigheid
Om te voorkomen dat je een houten vloer te strak legt, is het van belang om rekening te houden met de luchtvochtigheid in de ruimte waarin je de vloer gaat leggen. De ideale luchtvochtigheid ligt tussen de vijfenveertig en vijfenzestig procent. Met een hygrometer kun je de luchtvochtigheid eenvoudig meten.
Houd tijdens het leggen een zogenoemde ‘zwelruimte’ over langs de muren, zodat het hout kan werken zonder dat de vloer bol gaat staan. Ben je niet zeker van je zaak of je voldoende zwelruimte over laat? Vraag dan een specialist in houten vloeren om advies.
Meer informatie over de werking van houten vloeren?
Kijk dan ook eens op de website van houten vloeren specialist Uipkes voor meer informatie over het krimpen en zwellen van houten vloeren.